Wat is coeliakie?
Coeliakie (spreek uit: seu-lia-kíe) is een chronische auto-immuun ziekte. Iemand met coeliakie kan niet tegen gluten en daarom wordt coeliakie ook vaak glutenintolerantie genoemd. Gluten is een eiwit dat van nature voorkomt in:
tarwe,
rogge,
gerst,
spelt en
kamut.
Daarnaast is haver in Nederland vaak besmet met tarwe en het wordt daarom meestal ook niet verdragen door mensen met coeliakie. Gluten zit ook in producten die van deze granen gemaakt zijn.
Bij mensen met coeliakie gaan de darmvlokken kapot als deze regelmatig met gluten in aanraking komen. Dit veroorzaakt verschillende buikklachten. Op den duur kan de darmwand door contact met gluten ernstig beschadigd raken en zijn er geen darmvlokken meer over. Het oppervlak van de dunne darm is dan glad en te klein geworden. Hierdoor kunnen voedingsstoffen minder goed opgenomen worden. Het gevolg is dat men een tekort krijgt aan vitaminen en mineralen en in gewicht afneemt. Hierdoor ontstaan allerlei klachten in het lichaam..
Iemand die ziek is door het eten van gluten kan last hebben van diarree, maar ook van verstopping. Van gewichtsverlies, maar ook van overgewicht. De ziekteverschijnselen verschillen per persoon en zijn niet altijd direct te koppelen aan het maag-darmkanaal. Denk bijvoorbeeld aan depressie, bloedarmoede en botontkalking.
Hoe eerder coeliakie wordt herkend, hoe beter de dunne darm kan herstellen. Daar is wel een strikt glutenvrij dieet voor nodig. Elk spoortje van gluten beschadigt de darm opnieuw. Coeliakie heb je levenslang.
Heb je last van diarree of verstopping, van buikpijn, bloedarmoede of humeurigheid? Groeit jouw kind onvoldoende? Een groot aantal ziekteverschijnselen kan duiden op coeliakie. Om te weten of er sprake is van coeliakie, is onderzoek bij de huisarts en de maag-darm-leverspecialist nodig.
Vermoed je coeliakie bij jezelf of je kind? Ga dan naar de huisarts. Begin niet met een glutenvrij dieet voordat een arts heeft vastgesteld of er sprake is van coeliakie. Als je zelf gaat dokteren, dan wordt het voor een arts lastig om een diagnose te stellen. Bezoek dus altijd een arts voordat je zelf gaat experimenteren.
Coeliakie is in Nederland relatief onbekend, mogelijk ook bij jouw huisarts. De klachten die passen bij coeliakie zijn vaak ‘vaag’ en kunnen ook horen bij andere aandoeningen. Het is dus niet helemaal onlogisch dat je huisarts niet meteen aan coeliakie denkt.
De huisarts kan met een simpele bloedtest vaststellen of er antistoffen tegen gluten in het bloed zitten. Is dat het geval, dan is de kans op coeliakie groot. Het komt voor dat bij het bloedonderzoek geen antistoffen zichtbaar zijn. Dat wil niet zeggen dat coeliakie is uitgesloten. Zijn er ziekteverschijnselen die passen bij coeliakie, of is er een familielid met coeliakie, dan is nader onderzoek nodig.
Zitten er antistoffen in het bloed of zijn er andere belangrijke redenen die in de richting van coeliakie wijzen, zoals aanhoudende darmklachten, dan verwijst een huisarts door naar een maag-darm-leverspecialist (gastro-enteroloog) of kinderarts voor een darmbiopsie. Als blijkt dat de darmvlokken ontbreken of beschadigd zijn, is er met zekerheid sprake van coeliakie.
Nederlandse Coeliakie Verening, www.glutenvrij.nl