Wat is een gezond glutenvrij tussendoortje?! Ik blijf mij erover verbazen wat sommige mensen verstaan onder gezond eten. Ik lees af en toe oproepjes op social media, in een facebookgroep bijvoorbeeld, voor ideeën voor een gezond tussendoortje op school, het liefst zonder suiker. De tips die je dan voorbij ziet komen zijn soms verre van gezond en gebaseerd op voedingsmythes. Die ga ik vandaag voor je ontrafelen.

Nou ben ik helemaal geen voorstander van alleen maar gezonde tussendoortjes en traktaties. Chips, een reep chocolade of koekje met veel suiker moet ook kunnen op zijn tijd. Maar ik vind het wel erg belangrijk om kinderen te leren dat een mueslireep of knijpzakje yoghurt vol suiker eigenlijk niet gezond is. Als je kinderen een Nak’dreep of Breaker geeft onder het mom van een gezond tussendoortje dan leer je ze iets dat niet klopt.

Er zijn basisscholen die voedingsbeleid hebben dat tien-uurtjes en broodtrommeltjes ‘gezond’ moeten zijn. Veel ouders van glutenvrije kinderen schieten dan dubbel in de stress omdat wij al niet zo heel veel keuze hebben aan tien-uurtjes. Wat geef je dan mee?

Op de middelbare school speelt het eetmoment zich af buiten de klas, docenten hebben er  geen zicht meer op. Hoewel veel schoolkantines het predicaat “Gezonde School” hebben bepalen pubers zelf wat ze eten. Als de inhoud van de broodtrommel, of het aanbod in de kantine ze niet bevalt dan lopen ze naar de dichts bijzijnde supermarkt of snackbar. Hoe pak je dat aan?

Op facebook las ik dit:

Wat kan ik mijn tiener meegeven naar voortgezet onderwijs? Fruit is niet cool…maar wat voor gezondere alternatieven dan koekjes kan ik haar meegeven?? Heb eierkoeken gemaakt en kruidkoek , maar daar zit ook flink wat suiker in.

De tips:

Braziliaanse Kaasbroodjes. (Die zijn toch ook hartstikke vet?? Vind ik wel meevallen, en er zit geen suiker in)
Ongezouten nootjes/mix, fruitbar, Snack- a- Jack, snoeptomaatjes/ komkommer.
Mijn zoon is dol op de repen van Nakd, Eat Natural, Nature Valley
Babybell, Snack- a -Jack in kleine zakje, rijstwafels of crackers met kaas, Bifi worstjes
Repen van Zonnatura!
Repen van de Action maar deze zitten ook vol suiker (met zaden en/of noten)
Ontbijtkoek, Bifi worstje, rijstwafel, fruitzakjes met gesneden appel/peer .
Nakd-repen zijn helemaal in, worden ook veel gegeten door niet-coeliaken.
Muffins bakken, per stuk invriezen, kan er voor het naar school gaan steeds 1 uit de vriezer halen. Is zonder al te veel suikers en ziet er uit als een cakeje.
Bifi worstje, kleine quiches
Smoothie als drinken meegeven (toch fruit) en dan lekker wel een koek of iets dergelijks meegeven
Yoghurt

Als je bovenstaande lijst doorneemt stuit je op drie mythes:

Hartig is gezonder dan zoet

Hartige snacks zijn vaak weer te zout en vet. Braziliaanse kaasbroodjes zijn weliswaar zelfgemaakt en zonder suiker maar bevatten geen vezels, vitamines of andere voedingsstoffen. Het vult lekker maar doet verder niks voor je.

Bifiworstjes zijn kleine cervelaatworstjes. Deze zijn zeer ongezond, het spul waar het vlees mee bewerkt wordt is echt slecht voor je.  Helemaal niet erg om er af en toe eentje te nemen maar eet het niet als gezonde snack.

Snack-a-Jacks zijn rijstwafels met een zoetig of zoutig laagje kleur- geur en smaakstoffen erop. Glutenvrij maar heel erg zout of zoet en geen stoffen die goed voor je zijn. Ook Babybels zijn in feite natuurlijk gewoon stukje zoutige vette rubber.

Zelfgemaakt is gezond

Ik maak tussendoortjes vooral zelf omdat nog niet alles glutenvrij beschikbaar is. Zelfgemaakt is meestal lekkerder dan een gekochte snack maar in mijn recepten gaat ook gewoon vet (het liefst roomboter!) en suiker. Wel probeer ik extra vezels toe te voegen zoals havermeel, boekweitmeel en geraspte wortel, banaan of appel. Ook de hoeveelheid suiker of zout probeer ik aan te passen en is minder dan in gekochte producten. Zelfgemaakt kan dus iets minder ongezond zijn dan een gekochte snack maar mijn zelfgemaakte muffins, ontbijtkoek of net-echte-glutenvrije-liga’s zijn vooral erg lekker!

Een banaanmuffin is een muffin en een haverkoekje is een koekje, hoe je het ook wendt of keert. Genieten dus, maar met mate.

“Natuurlijke” suikers zijn gezond.

Nakd repen bestaan voor ongeveer 50% uit gedroogde dadels. Dat is dus gewoon suiker, en doet precies hetzelfde in je lichaam als gewone suikers. Het enige voordeel aan dadels ten opzichte van witte suiker is dat er in dadels vezels zitten maar in een Nak’d reep zitten zo weinig vezels dat je dat niet echt als voordeel kunt zien.

Als je de verpakking en website van Nak’drepen leest dan lijkt het eten van zo’n reep een enkeltje naar het paradijs te garanderen. Goede marketing maar het blijft natuurlijk gewoon snoepen, zo’n reep. Voor de grap heb ik de voedingswaarde van de 3 hierboven aanbevolen repen en een Snickersreep eens naast elkaar gezet. Je ziet, het ontloopt elkaar niet zoveel.

Eet dus vooral een glutenvrije reep als je daar zin in hebt maar zie het als snoep, en denk niet dat je je lichaam er een dienst mee doet.

Maar wat is dan een gezond tussendoortje?

Het voedingscentrum adviseert rauwkost, fruit, een portie magere zuivel en een handje ongezouten noten. Dat klinkt ook heel logisch eigenlijk. Saai, maar logisch. Gelukkig kun je stukjes gesneden fruit of groente en yoghurt in hele leuke bakjes stoppen om mee te geven. Dat kan het voor kinderen en tieners al een stuk aantrekkelijker maken om mee te nemen.

Wat ik meegeef

Op Alexander’s basisschool mochten de leerlingen alleen groente of fruit meenemen voor het tien-uurtje. Ik stopte braaf elke dag een appel, banaan of rauwkost in zijn tas maar het kwam altijd onaangebroken weer terug. Nu, op de middelbare geef ik met het grootste plezier ongezonde tussendoortjes mee. Een plakje wel-of-niet zelfgebakken ontbijtkoek, een muffin of zelfgebakken wafel, een verpakking toastjes (van Schar of Narns), en naar de turntraining knijpyoghurt en chocomel.

Alexander heeft, als alle pubers,  een grote behoefte aan vet, zout en zoet. Zolang hij dat met mate eet maak ik mij niet zo’n zorgen. Daarbij komt dat hij zo’n puber is die niet wil opvallen. Geen gekke dingen in de tas als wraps of restjes salade, dan schaamt hij zich te pletter. Thuis eet hij redelijk gezond, stop ik er vezels, vitamine, groente en fruit in. Als ik hem een appel meegeef naar school dan eet hij die niet maar koopt hij op school een zakje chips, als ik een stukje ontbijtkoek meegeef dan eet hij dat wel en koopt hij niks.